Emeklilik yaşı düzenlemesinin yürürlüğe girmesinin ardından başvuru yapan 1,6 milyon kişiden yaklaşık 600 bininin işlemleri tamamlandı. Yurt dışında yaşayan binlerce Türk vatandaşı bu kapsamda emekli olmak için başvururken, konsolosluklarda yoğun çalışmalar devam ediyor. Dış borçlanma ile başvuranların aylık alabilmeleri için ikamet ettikleri ülkedeki sigorta kasalarından güncel hizmet belgelerini temin etmeleri ve Türkçe tercümelerini konsolosluk tarafından onaylatarak SGK’ya göndermeleri gerekmektedir. .
EYT’den emekli olup işlemleri tamamlananların aylıkları ödenmeye devam ediyor. Her başvuru için sigorta branşlarından borçlanmaya kadar pek çok konu tek tek incelenir. İşlemlerin tamamlandığı gün herhangi bir hak kaybı olmaksızın bayram ikramiyesi de dahil olmak üzere farklar ve maaşlar bulunmaktadır. Başvuranların maaşları en geç Mayıs ayında ödenecek ve iddia edildiği gibi Eylül ayına ertelenmesi söz konusu olmayacak. Olağan emeklilik sürecinde olduğu gibi EYT kapsamında yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarından binlerce başvuru alınmaktadır.
35 ÜLKE İÇİN MEVCUT
Türkiye’de sigortası olmayan ve yurt dışında çalışan Türk vatandaşları borçlanarak hizmet alarak EYT ile emekli olabiliyor. Türkiye’nin sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan 35 ülkede yaşayan Türk vatandaşları bu haktan yararlanabilmektedir. Yurt dışında ikamet eden ve yurtdışında ikamet ettiği süreyi Türkiye’deki sigortalılık süresine eklemek isteyen vatandaşlar tarafından dış borçlanma yapılabilir.
Yurt dışında geçirilen süreler Türkiye’deki sigortalılık sürelerinden sayılır ve borç ödendiğinde emeklilik hakkı doğar. Avrupa’da yaşayan ve herhangi bir işte çalışmayan ev hanımları da yurtdışından borç alabilirler. Türkiye’de sigortası olmayan ve 25 yıl yurt dışında çalışmış bir Türk vatandaşı, Türkiye’de çalışıyormuş gibi borçlanarak ve hizmet alarak EYT’ye üye olabilir. Geçen yıl günlük borçlanma 96 lira iken bu yıl 150 lira ile yurt dışından borçlanma mümkün.
GÜNCEL SERVİS BELGESİ ZORUNLUDUR
Sabah’ın haberine göre borçlanma için vadelerin belirtilmesi ve yazılı talepte bulunulması zorunludur. EYT’ye başvuranların ikamet ettikleri ülkede kanunun cari hizmet belgesini almalarından önce veya sonra dış borçlanmaya gitmeleri zorunludur.
Türkiye’deki işinden emekli olan birisi yurt dışında çalışmaya başlayınca Türkiye’den aldığı maaş kesilmez. Ancak yurt dışından borçlanarak emekli olanlar yurt dışında çalışmaya başladıklarında aylıkları kesilmektedir. Yurt dışında çalıştıkları veya sosyal yardım aldıkları sürece Türkiye’den 6644 sayılı kanuna göre emekli maaşı alamazlar. 3201. Bu sebeple ikamet edilen ülkedeki sigorta kasalarından bu hizmet belgesi istenmektedir.
TÜRKİYE’DE İŞ BAŞLANGIÇ
Yurt dışında çalışan gurbetçilerden 3201 sayılı Kanun kapsamındaki borçlanma süreleri 5510 4/B (Bağ-Kur) Kanunu kapsamında sigortalı sayılanlar, yurt dışında çalışmaya başladıkları tarihi Türkiye’deki işe başlama tarihi olarak gösterebilirler. EYT yönetmeliği ile bu ülkelerde 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan ve EYT kapsamına girenler erken emeklilik hakkına sahip olacak.
Eylül 1999’dan önce Türkiye’de sigortası olan ve Avrupa’da yaşayan 200 binden fazla Türk vatandaşı vardı. Örneğin 1996 yılında Türkiye’de çalışmaya başlayan ve 2 yıl ikramiyesi olan ve bu tarihten sonra Almanya’da çalışmaya başlayan bir kişi, EYT kapsamındaki şartları da sağlaması durumunda yeni yılda emekli olmaya hak kazanacaktır.
EYT EMEKLİLİK KURALLARI NELERDİR?
* 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta kaydına sahip olmak,
*Kademeli prim gününün doldurulması
*Kadınlar için 20 yıl, erkekler için 25 yıl olan sigortalılık süresinin sona ermesi gerekmektedir.
EYT MAAŞ HESAPLAMASI NASIL YAPILIR?
Emekli olacak yaşta olanlar için maaş hesabında takip eden 3 dönemin menfaatleri dikkate alınarak hesaplama yapılır;
* 1999 öncesi
* 1999 – 2008 arası
* 2008 sonrası
EYT MAAS HESABINDA NELERE BAKMAK GEREKİR?
EYT maaşı hesaplanırken aşağıdaki parametreler dikkate alınır:
*Çalışanların aylık faizi, çalışılan yıl,
*İşçinin yaşını beklerken ödediği ek prim tutarı,
* Çalışanın çalışma süresine orta verip vermediği,
* Çalışma son tarihleri, faktörler
